Fietsexcursie verzanding fietspad door stuifduinen

We trokken dit jaar al vaker aan de bel: in Noord-Holland zorgen stuifduinen voor verzanding van fietspaden. De opgewekte zandverstuivingen zijn door opdrachtgever provincie Noord-Holland vastgelegd in natuurbeheerplannen. Ze hebben echter negatieve gevolgen voor het fietsnetwerk in de regio. Samen met Fietsersbond, ANWB en Wielersportbond NTFU pleiten we voor een goede oplossing, zodat fietsers kunnen blijven genieten van het fietsen door de duinen.

Zelf zien en ervaren

Om de situatie aanschouwelijk te maken organiseerden Reijnoud de Haan en Ron Janssen van Fietsersbond Bergen op vrijdag 23 juni een fietsexcursie vanuit Bergen aan Zee. NH Nieuws deed er verslag van. Onderweg werd op diverse punten gestopt om uitleg te geven over wat speelt. Een groep van zo’n 60 organisatie-vertegenwoordigers, bestuurders, ondernemers en burgers fietste mee. Deze laatste groep is verontrust over het verslechteren van het fietsnetwerk in de gemeente Bergen. Namens het Fietsplatform fietsten directeur Eric Nijland en voorzitter Lutz Jacobi mee.

Passend alternatief

Ron Janssen legde uit dat het niet om de stuifduinen zelf gaat. Het gaat erom te kunnen blijven fietsen in het gebied. Dat kan over een iets andere route, of door de huidige route beter tegen het zand te beschermen.

Een fietspad heel erg ver verderop is geen hoogwaardig alternatief voor hetgeen we nu hier hebben. Het bevreemd mij dat we onvoldoende op bestuurlijk niveau worden betrokken door de provincie en de natuurorganisaties.

Ernest Briët, wethouder gemeente Bergen

Lutz Jacobi benadrukt dat het belangrijk is om met elkaar in gesprek te blijven en te kijken naar wat er wel kan. En dat is soms meer dan we in eerste instantie denken.

“Fietsen en natuur gaan hand-in-hand, maar soms is dat wel ingewikkeld. De situatie in Noord-Holland is daar een goed voorbeeld van. Waar de natuur een mooi resultaat boekt, wordt het fietspad ondergestoven en verdrijft het de fietser.”

Lutz Jacobi, voorzitter Fietsplatform

Het fietspad bij Bergen aan Zee is voor ons als Fietsplatform een ultieme casus om te kijken hoe we vanuit twee belangen – natuur en recreatie – samen tot een goed plan kunnen komen. Beleving is daarbij het sleutelwoord. De belangen voor het fietsen zijn groot: het fietspad maakt deel uit van de populaire LF Kustroute, het Nederlandse deel van de internationale North Sea Cycle Route (EuroVelo12). Dit maakt het voor ons extra belangrijk dat niet aan kwaliteit en beleving wordt ingeleverd.

Standpunt Fietsplatform

"Goede, aantrekkelijke fietsinfrastructuur draagt bij aan de grote opgaven waar ons land voor staat op het gebied van gezondheid, klimaat en kwaliteit van de leefomgeving. Het kost relatief weinig maar levert maatschappelijk een veelvoud van de investeringen op. Het is daarbij ook van grote waarde voor de vrijetijdseconomie, een stimulans om bewegingsarmoede te voorkomen en goed voor natuur en milieu.

Fietsroutes door Natura2000 gebieden zijn ingewikkelde kwesties. Fietsen en natuur gaan hand-in-hand maar soms is dat wel ingewikkeld. De situatie in Noord-Holland is daar een goed voorbeeld van. Waar de natuur een mooi resultaat boekt wordt het fietspad ondergestoven en verdrijft het de fietser.  

Het is belangrijk om met elkaar in gesprek te blijven, en te kijken naar wat er wel kan. En dat is soms meer dan we in eerste instantie denken. Uit een recent nog te publiceren onderzoek van Movares en Ecorys blijkt dat de stikstofuitstoot het aanleggen of verbreden van fietspaden niet in de weg staat, mits gebruik wordt gemaakt van elektrisch materieel.

Dit is dé kans om te zorgen voor een toekomstbestendige duin met ruimte voor zowel de mens als natuur. Fietsers en wandelaars komen namelijk om van de natuur te genieten, naar het strand te gaan of om na werktijd met een kleine, groene omweg naar huis te rijden. Het fietspad door het Noord-Hollandse duin maakt deel uit van de belangrijke LF Kustroute, onderdeel van de internationale EuroVelo 12 North Sea Cycle Route. Het Fietsplatform is hier de Nederlandse trekker van. Het is een veel gefietste route met veel allure. Fietsers krijgen met deze route een op en top beleving van het bijzondere Nederlandse kustgebied.

Juist met goede fietsroutes krijgen we ook meer mensen uit de auto, op de fiets. Met de bekende voordelen voor klimaat, natuur en stikstofvermindering tot gevolg. Maar het zorgt ook voor het verbeteren van zowel de fysieke als mentale gezondheid van bewoners en omwonenden in de regio.

Ook zien we in bijvoorbeeld Belgisch Limburg mooie voorbeelden om als fietsers van de natuur te kunnen blijven genieten; je fietst daar letterlijk tussen de boomtoppen en dwars door een meer. Hiermee wordt niet alleen de fijnmazigheid van het routenetwerk beschermd, maar het versterkt de aantrekkelijkheid en karakter van het gebied. Een dergelijke voorziening zou hier ook top zijn. Vooral het initiatief Fietsen door de heide, met een houten fietsbrug op hoogte, biedt veel raakvlakken. Zo wordt de recreant als het ware één met het stuifduin. Een investering die zich maatschappelijk meermaals terugverdiend. En onbekend maakt onbemind: we willen pas iets beschermen als we ervan houden, dat kan alleen door het te beleven. 

Wat wij vragen: in nieuwe natura2000 beheersplannen moet het behoud van een robuust recreatief netwerk worden gegarandeerd. In voorgaande natuurplannen wordt niet gerept over recreanten en het belang van hun routes. We vinden zandverstuivingen alleen toelaatbaar, als er de garantie is, dat een fietspad niet verzandt of er volwaardige, befietsbare alternatieven worden aangelegd. Ook dienen subsidies aan natuurmaatregelen alleen toegekend te worden als deze het recreatieve netwerk niet beschadigen. En bij nieuwe beheersplannen moet het belang van (duurzame) recreatie expliciet worden opgenomen en uitgewerkt. En tot slot: Kom samen met ons tot een duurzaam en lange termijn perspectief voor de LF Kustroute (inclusief verbindingen). "