Kees Terwisscha van Scheltinga verstuurde namens de Veerpontencoalitie een ingezonden brief:
Landelijke Veerpontencoalitie vragen minister en Wagenborg om herziening dienstregeling Ameland
De landelijke Veerpontencoalitie ziet met lede ogen aan hoe in Nederland wordt omgesprongen met pont- en veerdiensten. Hoewel de problemen rond de veerdienst Ameland-Holwerd op zichzelf staan, is het effect overal hetzelfde. Door de terugtrekkende overheid en het commercieel (eigen)belang van exploitanten raken steeds meer bewoners verstoken van een vlotte, toegankelijke verbinding. Belangrijk voor de leefbaarheid en veiligheid, maar ook van betekenis voor familie, bezoekers, fietsers en wandelaars. Daarmee dreigt de bereikbaarheid van de Waddeneilanden, aantrekkelijke recreatieve routes en het sociale voorzieningennetwerk in waterrijke regio’s steeds meer een hoofdpijndossier te worden.
De Veerpontencoalitie van ANWB, Fietsersbond, Fietsplatform, NTFU, TeVoet, Vrienden van de Veerponten en Wandelnet maken zich sterk voor goede veerverbindingen, omdat veerponten van groot belang zijn in de mobiliteitsketen. Als schakel in recreatieve knooppuntenroutes, maar ook voor de snelste of enige route naar school, werk en thuis. Zo zijn er vele tienduizenden scholieren en werknemers die vrijwel dagelijks van een pont- of veerdienst gebruik maken. Zonder deze mobiliteitsdienst moeten ze onnodig veel kilometers omrijden of pakken alsnog de auto. In het ergste geval kunnen ze niet op hun bestemming komen en moeten elders overblijven.
In het geval van Ameland is de situatie des te schrijnender. Niet alleen moeten bewoners en vakantiegangers rekening houden met een gehalveerde dienstregeling; ook kan het bij besluit van de exploitant alsnog gedaan zijn met de ongeplande overtocht van personen (met of zonder fiets), vooral van belang voor de Amelanders zelf. Voor hen geldt hetzelfde regime als voor gasten: vooraf reserveren en vol is vol. Na het laatste beraad op hoog niveau is er een beperkte noodregeling en heeft de exploitant het reserveren vooralsnog opgeschort.
Landelijk probleem
Hoeveel veerponten er slecht voorstaan in Nederland, wordt nog onderzocht. Maar het tekent zich af dat met de hoge energiekosten en stijgende Cao-lonen de exploitatie meer en meer onder druk komt te staan, of deze nu particulier is of een overheidsdienst. Daarbij komt dat diezelfde overheid vraagt om een stevige verduurzaming, dus moet er geïnvesteerd worden in innovatieve, energiezuinige schepen. Ook de klimaatverandering vraagt om meer investeringen in de veerinfrastructuur, zoals meer rekening houden met extreem hoog en laag water, walstroom en aangepaste aanlegplaatsen voor elektrische schepen.
Verwacht wordt dat gemeenten nog meer moeten bijspringen dan ze nu al doen en dat de tarieven voor kaartjes verder omhooggaan. Gevraagd naar extra steun, verwijst het Rijk naar de provincies en de provincies naar de betrokken gemeenten. Al jarenlang wordt er zo veel gedecentraliseerd naar gemeenten zonder extra budget. Als dat de richting blijft, gaan veel veren en ponten in Nederland verdwijnen. Daarom vraagt de Veerpontencoalitie hiervoor aandacht bij alle politieke partijen.
Sociale verantwoordelijkheid
In het geval van Ameland is het ministerie van I&W verantwoordelijk voor de concessie en de bijbehorende voorwaarden van de verbinding met het eiland. Het is de enige reguliere verbinding vanaf het vasteland. Naast de walvoorzieningen is de directie Rijkswaterstaat verantwoordelijk voor de instandhouding van voldoende gedimensioneerde vaargeulen, breed en diep genoeg voor grotere schepen, binnen het kader van het Natura 2000-beleid. Dat ontslaat de minister niet van haar sociale verantwoordelijkheid voor bewoners, gasten, ondernemers en hun personeel.
De veerboten van Wagenborg Passagiersdiensten hebben problemen met de diepte van de vaargeul tussen Holwerd en Ameland. De rederij heeft het ministerie per brief toestemming gevraagd om het aantal afvaarten structureel te beperken, de vaargeul exclusief voor Wagenborg te reserveren en om verdieping en verbreding van de vaargeul. Daarmee is het probleem van te diepe schepen nog niet opgelost. Ondanks protesten van vrijwel alle betrokkenen op en rond het Waddeneiland, besloot de rederij de dienstregeling van de reguliere veerboot en de sneldienst per 27 juni jl. sterk te beperken. Wagenborg voert hiermee eenzijdig eenrichtingsverkeer in voor haar eigen schepen, wat leidt tot halvering van de dienstverlening.
De gemeenteraad van Ameland heeft in haar motie van 26 juni jl. een werkbaar alternatief voorgesteld voor een tijdelijke dienstregeling. Wij steunen dit en vragen demissionair staatssecretaris Vivianne Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat en directeur Ger van Langen van Wagenborg om deze oplossing serieus te nemen. Wij pleitten op 6 juli in een brief aan het ministerie ervoor dat er niet alleen naar de kosten wordt gekeken, maar dat een brede afweging wordt gemaakt waarin de veiligheid van inwoners en de leefbaarheid van het eiland voorop staan. Het overleg op 7 juli biedt een eerste begin van een oplossing, maar de uiteindelijke uitkomst staat verre van vast. Wij blijven de situatie volgen en vooral het Consumentenplatform Waddenveren en de gemeente Ameland steunen bij hun inzet.
Kees Terwisscha van Scheltinga
ANWB Belangenbehartiging Noord-Nederland,
namens de Veerpontencoalitie
